«تاریک‌خانۀ تاریخ» به رویدادهای مهم و شخصیت‌های تأثیرگذارِ عهدِ ناصری تا پایانِ سلطنتِ قاجار می‌پردازد و ناگفته‌ها و ناشنیده‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. در تا...
در بخشِ دوّم از قسمتِ دوّم دربارۀ اوج و شکوهِ تعزیه در دورانِ ناصرالدین‌شاه قاجار، تکیۀ دولت و دلایلِ افولِ این نمایشِ ایرانی صحبت کردیم و چند گزارش از اروپایی‌ها و خاطراتی از ایرانی‌ها هم دربارۀ تعزیه مرور شده‌است.
در تهیه و تدوینِ بخشِ دوّم از قسمتِ دوّم منابعِ زیر مورد استفاده قرار گرفته‌است:
«پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی» - «عنایت‌الله شهیدی» - نشرِ «دفتر پژوهش‌های فرهنگی»
«نمایش در دورۀ قاجار» - «یعقوب آژند» - نشرِ «مولی»
«تشنه در میقاتگه» - «حسین اسماعیلی» - نشرِ «معین»
«تعزیه: آیین و نمایش در ایران» - «پیتر جی. چلکووسکی» - برگردانِ «داود حاتمی» - نشرِ «سمت»
«سفرنامۀ جیمز موریه» - جلدِ نخست - برگردانِ «ابوالقاسم سرّی» - نشرِ «توس»
«خاطراتِ لیدی شیل» - برگردانِ «حسین ابوترابیان» - نشرِ «نو»
«سفرنامۀ کارلاسرنا» - برگردانِ «علی‌اصغر سعیدی» - نشرِ «زوّار»
«چادر کردیم رفتیم تماشا» - سفرنامۀ «عالیه‌خانم شیرازی» - نشرِ «اطراف»
«روزنامۀ خاطراتِ اعتمادالسلطنه» - به‌کوششِ «ایرج افشار» - نشرِ «امیرکبیر»
«شرحِ زندگانی من» - جلدِ نخست - «عبدلله مستوفی» - نشرِ «هرمس»
--------------------
موسیقی آغازین و پایانی این قسمت قطعۀ «رقصِ مردگان» از «کامی سن-سانس» آهنگ‌سازِ فرانسوی‌ست.
در این قسمت، به ترتیب از؛
صدای فیلمِ «روزِ واقعه» به نویسندگی «بهرام بیضایی» و کارگردانی «شهرام اسدی» محصولِ سالِ ۱۳۷۳ خورشیدی
و
صدای مجلسِ تعزیۀ «بازارِ شام»؛ «پیش‌درآمدِ ایلچی» اجرا شده در حسینیۀ «چشمه‌ای‌های تهران» به‌سالِ ۱۳۹۸ خورشیدی
و
صدایِ تعزیه‌ای اجرا شده در سریالِ «شبِ دهم» به نویسندگی و کارگردانی «حسن فتحی» محصولِ سالِ ۱۳۸۱ خورشیدی
استفاده شده‌است.
همچنین قطعاتِ موسیقی زیر به ترتیب به‌کار رفته‌اند:
Nohe Khan: I.«Lento - Allegro » - «Alexander Rahbari»
«The Annoucement» - «Ibrahim Maalouf»
--------
50:50
تعزیه در عصر ناصری- بخش اول
در قسمتِ دوّم از فصلِ دوّم دربارۀ «تعزیه» به‌عنوان یکی از پدیده‌های مهمِ اجتماعی و فرهنگی در دورانِ «ناصرالدین‌شاه قاجار» صحبت کردیم. این قسمت، به دلیلِ مفصل بودن، در دو بخش منتشر می‌شه. بخشِ اوّل، به عنوانِ مقدّمه، دربارۀ ریشه‌ها و خاستگاه تعزیه در قبل و بعد از اسلام و روندِ شکل‌گیری‌ش تا دورانِ محمدشاه قاجاره؛ در بخشِ دوّم هم به‌سراغِ تعزیه در دورانِ ناصرالدین‌شاه و اوج و افولش خواهیم‌رفت.
در تهیه و تدوینِ بخشِ اوّل از قسمتِ دوّم منابعِ زیر مورد استفاده قرار گرفته‌است:
«نمایش در ایران» - «بهرام بیضایی» - نشرِ «روشنگران»
«زمینه‌های اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران» - «جلال ستّاری» - نشرِ «مرکز»
«پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی» - «عنایت‌الله شهیدی» - نشرِ «دفتر پژوهش‌های فرهنگی»
«نمایش در دورۀ صفوی» - «یعقوب آژند» - نشرِ «فرهنگستانِ هنر»
«سوگِ سیاوش» - «شاهرخ مسکوب» - نشرِ «خوارزمی»
«یادگار زریران» - برگردانِ «ژاله آموزگار» - نشرِ «معین»
«یادگارِ زریران» - برگردانِ «ماهیار نوّابی» - نشرِ «اساطیر»
«تعزیه: آیین و نمایش در ایران» - «پیتر جی. چلکووسکی» - برگردانِ «داود حاتمی» - نشرِ «سمت»
«تماشا در عهدِ صفوی» - «ژان کالمار» - برگردانِ «یدلله آقاعباسی» - نشرِ «نمایش»
سفرنامۀ «پیترو دلاواله» - برگردانِ «شعاع‌الدین شفاء» - نشرِ «علمی و فرهنگی»
سفرنامۀ «آدام اولئاریوس» - برگردانِ «احمد بهپور» - نشرِ «ابتکار»
سفرنامۀ «تاورنیه» - برگردان « سعید ارباب‌شیرانی» - نشرِ نیلوفر
سفرنامۀ «کارستن نیبور» - برگردانِ «پرویز رجبی» - نشرِ «ایران‌شناسی»
«مشاهدات سفر از بنگال به ایران» - «ویلیام فرانکلین» - برگردانِ «محسن جاویدان» - نشرِ «بنیاد فرهنگ و هنر ایران»
--------------------
موسیقی آغازین و پایانی این قسمت قطعۀ «رقصِ مردگان» از «کامی سن-سانس» آهنگ‌سازِ فرانسوی‌ست.
در این قسمت، به ترتیب از؛
صدای فیلمِ «مرگِ یزدگرد» به نویسندگی و کارگردانی «بهرام بیضایی» محصولِ سالِ ۱۳۶۰ خورشیدی
و
صدایِ فیلمِ «سفیر» به نویسندگی و کارگردانی «فریبرز صالح» محصولِ سالِ ۱۳۶۱ خورشیدی
استفاده شده‌است.
همچنین قطعاتِ موسیقی زیر به ترتیب به‌کار رفته‌اند:
The Fateful Day: 1.«Arousi» - «Majid Entezami»
The Alchemist's Symphony: «Interlude 3» - «Walter Taieb»
--------
56:02
ترور ناصرالدین شاه؛ سرآغازِ دورانی تازه
فصلِ دوّم «تاریک‌خانۀ تاریخ» رو هدفمندتر و منسجم‌تر از فصلِ گذشته شروع کردیم. در این فصل قراره فقط دربارۀ اتفاق‌های مهم و شخصیت‌های تأثیر گذار عصرِ ناصری و دورۀ مشروطه صحبت کنیم و به همین دلیل قسمتِ اوّل رو راجع به یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های تاریخِ معاصر، «ترورِ ناصرالدین‌شاه»، کار کردیم. تروری که حرف و حدیث‌های زیادی درباره‌ش وجود داشته و به اعتقاد خیلی‌ها از جرقه‌های انقلاب مشروطه بود.
در تهیه و تولیدِ این قسمت از منابعِ زیر استفاده شده‌است:
یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین‌شاه - دوستعلی‌خان معیرالممالک - نشرِ «تاریخِ ایران»
شرحِ زندگانی من - عبدالله مستوفی - جلدِ نخست - نشرِ «هرمس»
تاریخِ بیداری ایرانیان - ناظم‌الاسلام کرمانی - به کوششِ «سعیدی سیرجانی» - نشرِ «پیکان»
روزنامۀ خاطراتِ «اعتمادالسلطنه» - به‌کوششِ «ایرج افشار» - نشرِ امیرکبیر
روزنامۀ خاطراتِ «عین‌السلطنه» - به‌کوششِ «مسعود سالور» و «ایرج افشار» - جلدِ نخست - نشرِ «اساطیر»
روزنامۀ خاطراتِ «عزیزالسلطان؛ ملیجکِ ثانی» - به‌کوششِ «محسن میرزایی» - جلدِ نخست - نشرِ «زریاب»
خاطراتِ «تاج‌السلطنه» - به‌کوششِ «منصوره نظام‌مافی» - نشرِ «تاریخِ ایران»
خاطراتِ «مونس‌الدوله» - به‌کوششِ «سیروس سعدوندیان» - نشرِ «زرّین»
تهران به روایت تاریخ - مسعود نوربخش - جلدِ دوّم - نشرِ «علم»
قبلۀ عالم - عبّاس امانت - برگردانِ «حسن کامشاد» - نشرِ «کارنامه»
موسیقی آغازین و پایانی قطعۀ «Danse Macabre» اثرِ «Camille Saint-Saëns» است و در میانۀ پادکست از صدای سکانسِ ترورِ شاه در «سلطانِ صاحبقران» اثرِ زنده‌نام «علی حاتمی» استفاده شده‌است.
همچنین در این قسمت قطعاتِ موسیقی زیر به‌کار رفته‌اند:
«The Carnival of the Animals»: 1.Introduction and Royal March of the Lion - «Camille Saint-Saëns»
«Othello Symphonic Suite»: 3.Desdemona in Lovel - «Loris Tjeknavorian»
«Requiem In D Minor»: Lacrimosa
- «Mozart»
--------
1:09:46
علی اکبر داور ؛ قربانی مدرنیته رضاخانی
حمایت از پادکست تاریکخانه تاریخ : https://hamibash.com/ttarikh
در بیست و سومین قسمت از پادکست تاریکخانه تاریخ از علی اکبر داور صحبت کردیم. بنیانگذار دادگستری نوین در ایران ویکی از اضلاع به قدرت رسیدن رضاشاه و روی کار اومدن سلسله پهلوی. اما داور که وزیر عدلیه و مالیه در دوران پهلوی اول بود قربانی ترس و واهمه‌ای شد که اقدامات رضاخان به جونش انداخت
موسیقی متن : از آلبوم آن و آن استاد حسین علیزاده و پژمان حدادی
تصنیف پایانی از همای
--------
43:35
سید جعفر پیشه‌وری ؛ آرزوی ناکام جمهوری خلق‌ها
حمایت از پادکست تاریکخانه تاریخ : https://hamibash.com/ttarikh
در بیست و دومین قسمت از پادکست تاریکخانه تاریخ از سید جعفر پیشه‌وری صحبت میکنیم. سید جعفر جوادزاده مشهور به سید جعفر پیشه‌وری (۱۲۷۲–۱۳۲۶) سیاستمدار، روزنامه‌نگار و انقلابی کمونیست ایرانی که نخست‌وزیر حکومت خودمختار آذربایجان و مؤسس فرقه دموکرات آذربایجان بود
صفحه اینستاگرام و توئیتر مرکز حفاظت فوک خزری :
https://instagram.com/caspian_seal_rescue
https://twitter.com/caspianseals
موسیقی متن از آکیف صادیق‌اف و آهنگ پایانی پادکست از رشید بهبودف است
«تاریک‌خانۀ تاریخ» به رویدادهای مهم و شخصیت‌های تأثیرگذارِ عهدِ ناصری تا پایانِ سلطنتِ قاجار می‌پردازد و ناگفته‌ها و ناشنیده‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. در تاریکخانه زوایایی از تاریخ، که هرچند دارای اهمیتی بسیارند اما تابه‌حال کم‌تر از آن‌ها گفته شده‌است، را از پستو‌ها بیرون آورده و زیرِ ذرّه‌بین مطالعه قرار می‌دهیم.
Österreich